A TOT Z ROTTERDAM
08
Het project uit 2020 / 2021
Source: Nationaal programma Rotterdam Zuid
Alexander tot Zuidplein, Rotterdam
CASE 08
De gemeente Rotterdam wil na de casus Rotterdam Alexander een groter gebied uitwerken, om tot een visie te komen. Dit heeft geresulteerd in het grootste plangebied binnen het vak ooit. Het gebied is opgedeeld in 4 deelgebieden, welke allemaal in een lijn van Alexander tot Zuidplein liggen.
Door het grote formaat zoekt de gemeente naar een oplossing voor een “ongedeelde stad”, waarbij verbindingen tussen de verschillende wijken naadloos zijn en waarbij mensen meer kunnen kiezen tussen de verschillende wijken op het gebied van woningen, banen en voorzieningen.
De gemeente wil graag “sterke centra” waardoor sterke economische brandpunten ontstaan, die elkaar onderling omhoogtrekken en de wijken eromheen meenemen. Die wijken zullen ook betere voorzieningen en (OV-)verbindingen moeten krijgen.
De gemeente heeft als plan om in 2040 50.000 nieuwe woningen in dit gebied te hebben ontwikkeld. Ook zal het nieuwe stadion van Feijenoord komende jaren worden ontwikkeld. Dit levert interessante kwesties op, in het domein van transport, klimaat, energietransitie en attractiviteit.
Door het grote formaat zoekt de gemeente naar een oplossing voor een “ongedeelde stad”, waarbij verbindingen tussen de verschillende wijken naadloos zijn en waarbij mensen meer kunnen kiezen tussen de verschillende wijken op het gebied van woningen, banen en voorzieningen.
De gemeente wil graag “sterke centra” waardoor sterke economische brandpunten ontstaan, die elkaar onderling omhoogtrekken en de wijken eromheen meenemen. Die wijken zullen ook betere voorzieningen en (OV-)verbindingen moeten krijgen.
De gemeente heeft als plan om in 2040 50.000 nieuwe woningen in dit gebied te hebben ontwikkeld. Ook zal het nieuwe stadion van Feijenoord komende jaren worden ontwikkeld. Dit levert interessante kwesties op, in het domein van transport, klimaat, energietransitie en attractiviteit.
TOV FRENCKEN
Student Milieuadviseur
'20-'21 Q1 Groep 12
‘Een mega project, waar wel
30.000 woningen gerealiseerd moeten worden.’
‘Wat ik speciaal aan A tot Z vind, is de grootte van het gebied dat de hele Rotterdamse oost-as van noord tot zuid bestrijkt. Het is een mega project, waar wel 30.000 woningen moeten worden gerealiseerd. Eerst lijkt het onoverzichtelijk groot, maar daarom heeft het ook juist kwaliteit. Je bent hierdoor namelijk best vrij. Je kan heel fantasierijk denken omdat er ook heel veel moet gebeuren. Het grappige is dat het grote gros van de groepen in de Esch leek te ontwerpen, al hebben wij ervoor gekozen om een ander gebied te pakken.’
SJOERD WORTELBOER
Groepsdocent
‘ Je leert de steden beter kennen en waar haar politieke speerpunten liggen’
‘Als docent leer je sowieso over de case, of het nu A tot Z is of Alexander’ zegt Sjoerd Wortelboer, 'maar ook krijg je veel mee over de rollen en de situatie rondom de case. Naast de opgave leer je ook over de rollen. Beroepsmatig ben ik natuurlijk zelf niet al deze rollen, die krijg je wel mee hier in het vak. Je leert waar de deelnemende gemeentes nu mee bezig zijn. Je leert de steden beter kennen en waar haar politieke speerpunten liggen. Dat vind ik heel leuk.'
Wortelboer vindt dat de relatie met de praktijk in het vak ook in tijden van online colleges te zien valt: ‘Met de borrels was het netwerk-idee natuurlijk nog sterker, maar zelfs nu komt de gemeente af en toe even de zoomsessie een bezoek brengen.’
TOV FRENCKEN
Student Milieuadviseur
'20-'21 Q1 Groep 12
Zowel kwantiteit als kwaliteit
De groep van Tov Frencken (student Milieuadviseur 2021Q1-12) zet kwantiteit gelijk aan kwaliteit. Het plan is ontstaan vanuit het perspectief van verdichting, aangezien er 30.000 woningen bij moeten komen in A tot Z. Maar waar dan? Tov: ‘We bekeken de problematiek in verschillende deelgebieden. We dachten een verschil te kunnen maken op de huidige locatie, als we de snelweg zouden overkappen. Daarmee creëerden we de mogelijkheid om 28.000 woningen te realiseren’.
Om de kwaliteit te waarborgen stelde de groep van Tov vijf doelstellingen op. ‘Deze zijn gesteld om de kwaliteit van de leefomgeving te verbeteren. We focussen ons op een 15 minuten stad, de verbetering van het economisch draagvlak, veerkrachtigheid, natuur inclusieve ontwikkeling en een wijkidentiteit met diverse voorzieningen’.
KOEN VERBRAEKEN
Student Milieuadviseur
'20-'21 Q3 Groep 17
‘Ontwerpen op stadsniveau is veel meer schematisch en strategisch dan op gebouwniveau’
‘ON5 heeft me doen inzien dat het oké is om, zo lang je het netjes houdt, je hard je mening mag geven. Ik wilde vaak niet te erg mijn mening toe voegen aan discussies die al prima gaan, je wil niet de overhand hebben. Maar nu moest je vanuit je eigen rol je mening geven, anders vervul je je rol niet goed.
Soms zit je om tafel met verschillende rollen die tegengestelde belangen hebben. Bijvoorbeeld, in een discussie over wat te doen met gebouwen met een laag energielabel, zit je met een EZ die het geld in de gaten heeft, een VO die alleen maar winst wil en ik die tegen slopen is, ja dat zou in de praktijk ook wel echt zo kunnen gaan. Natuurlijk blijft iedereen ook blij als er iets van zijn/haar ambitie behaald wordt. Later zal het natuurlijk nog heftiger zijn maar het is wel leuk om er nu al een beetje van te proeven.'
HET NIEUWE STEDELIJKE WONEN
Op een schaal van A-Z zet deze groep in op een polycentrisch ontwerp, waarbinnen contrastrijke locaties met elkaar worden verbonden en een netwerk van hotspots werkt als draagvlak voor ontwikkeling.
Elke ‘hotspot’ kent hierbinnen zijn eigen kwaliteit; met bijvoorbeeld sport in Feyenoord City en kennis en werken in Kralingse Zoom. Een goede onderlinge verbinding maakt dat alle functies beschikbaar en bereikbaar zijn voor inwoners van Rotterdam, en dat bestaande wijken kunnen meeprofiteren van deze groei. De 20.000 tot 30.000 woningen en arbeidsplaatsen worden verdeeld over verschillende gebieden, die door de gemeente zijn aangewezen als groeikernen.
Groep 1, Nov 2020
AKRAM AL SAUD, ASTER WELLERDIECK, DIOR NAAR, FONS VAN DE VEN, LAURA SAVENIJE, MAAIKE
CREUSEN, MARE SCHUT, PIEN ADANK, RIES SCHOUTEN, YANNICK SCHOP
INCLUSIV(C)ITY
“Redeveloping the area of Alexander-Zuidplein from a human eye perspective with an ultimate goal of increasing users’ sense of inclusivity in all three aspects; spatial, social and economic, while future- proofing the city and retaining its local identity.”
Deze groep wil het perspectief van het menselijk oog gebruiken als een tool om de inclusieve stad te creëren. De kleine schaal van de Esch is daar ideaal voor, en zal ook helpen visualiseren hoe de inclusieve stad eruit zal zien op een grotere schaal (A-Z en regionaal). Met deze visie in gedachten worden concrete ingrepen in het ontwerp voor de Esch gepresenteerd.
Hieronder valt het verbeteren van de openbare ruimte door voetpaden te creëren en het gedeeltelijk openbaar maken van een sportcomplex en kantoren. Ook wordt het gevoel van verbondenheid verbeterd door bijvoorbeeld publieke activiteiten te promoten zoals stadstuinbouw of het opzetten van een cultureel centrum. Tenslotte wordt de economische waarde verhoogd door meer functioneel vastgoed en diverse woningtypologieën toe te voegen.
Groep 9, Nov 2020
ALEXANDRA FASSOULA, GYENOGRI PARK, HALIMA EL BACHA, IMAN RAMSHINI, JASMINE NG, MIRIAM SCHOEMAKERS, REINIS MELGALVIS, THIJS MÜLLER
POLYCENTRISCH ROTTERDAM
De
oplossing voor de drie geschetste problemen is een polycentrisch
Rotterdam
waarin
de verschillende stadsdelen, zoals Kralingse Zoom en Alexander,
worden ontwikkeld tot hoogstedelijke centra. De centra worden
verbonden via een ringvormige metrolijn die functioneert als
onderlegger voor de ontwikkeling van Rotterdam. Deze lijn ontlast het
overvolle station Beurs, maakt de nieuwe deelcentra onderling
bereikbaar en maakt openbaar vervoer door de stad veel sneller. De
aanleg van de lijn wordt onderverdeeld in drie fasen. Deze fasen
vormen op grote schaal de bouwfasering van het polycentrisch
Rotterdam. Naast de oplossing voor het vervoersprobleem biedt de
polycentrische structuur ook een goede mogelijkheid om duurzaam te
verdichten doordat er niet op één plek gefocust wordt. Tot slot
biedt bieden de verspreide deelcentra de mogelijkheid om bestaande
natuurgebieden te versterken en onderling met elkaar te verbinden.
Dit sterke ecologische netwerk vergroent de stad als geheel en
bevordert daarmee diversiteit van zowel planten als dieren en de
afname van het hitte-eilandeffect.
Groep 11, Nov 20209
CHARLOTTE OLDENBEUVING, GIEL WIND, JORIS HONDTONG, MATTIA WITHOFS, NOORTJE KEMME, TIM TER HEIDE, WIEKE VAN LOOKEREN CAMPAGNE, WILLEM JANSSEN, YUNKE LI
Meer weten over de huidige status van ATZ?
Doordat het nog niet zo lang geleden is dat deze casus is uitgevoerd, heeft de gemeente nog geen concrete plannen ontwikkeld. Ze zijn hier wel mee bezig, maar er gaan hier normaliter een paar jaar overheen. De plannen staat dus nog steeds in de eerste fase van de ontwikkeling.
CASE OVERZICHT
BLAAK ROTTERDAM
POMPENBURG ROTTERDAM
CAMPUS DELFT
A20 SCHIEDAM
M4H ROTTERDAM
DORDRECHT ZWIJNDRECHT
AZ ROTTERDAM
ROLLEN
PARTNERS
GREEN 16
Het deelgebied van dit groepje is in het noorden van de stad, dichtbij Alexander, rondom de A16. Deze snelweg vormt direct de grootste barrière in het gebied, met enorme hoeveelheden aan luchtvervuiling en geluidsoverlast. Om die reden wordt de verkeersader door dit groepje overkapt, waardoor er ruimte is voor sportvelden over de snelweg heen.
Ook zet het groepje in op een goede verbinding van Rotterdam Alexander naar het zuiden, door middel van langzaam verkeer en OV. Daarnaast wordt er verdicht met hoogbouw.
Groep 12, November 2020
Koen Broekhuizen, Pien van der Linde, Sebastiaan Vork, Tov Frenken, Frieke Oosterheert, Marsha Groen, Nicolette van den Bos, Renée Hendrix, Ruben Verboom, Kubilay Seven
CASE OVERZICHT
BLAAK ROTTERDAM
POMPENBURG ROTTERDAM
CAMPUS DELFT
A20 SCHIEDAM
M4H ROTTERDAM
DORDRECHT ZWIJNDRECHT
ALX ROTTERDAM
ROLLEN
PARTNERS