M4H
05
Het project uit 2017 / 2018
Source: Gemeente Rotterdam
Merwevierhaven
CASE 05
Merwevierhaven bevindt zich op grens tussen de gemeente Rotterdam en Schiedam, een groot havengebied omzoomd door wegen, dijken, oude stadswijken en het water van de Maas. De opdracht was om dit voormalig industriegebied tot een gemengd gebied te transformeren, waarin naast de maakindustrie ook plaats is voor woningbouw, horeca en andere stedelijke functies. Een goede samenwerking tussen de gemeentes Rotterdam en Schiedam was essentieel.
De grootste uitdagingen van het gebied zijn: de omvang en ligging van de pieren . De isolatie van de uiteinden van deze pieren en de centraal gevormde barrière die de vorm met zich meebrengt. Verder kijken de studenten hoe dit voormalig industrie- en havengebied getransformeerd kan worden, tot een leefbaar woongebied. Hierbij kunnen ze de karakteristieke elementen uit de afgelopen decennia gebruiken als ontwerptool. De ligging van M4H is essentieel voor de relatie met het water en de verbinding tussen de omliggende gebieden van Schiedam en Rotterdam.
De grootste uitdagingen van het gebied zijn: de omvang en ligging van de pieren . De isolatie van de uiteinden van deze pieren en de centraal gevormde barrière die de vorm met zich meebrengt. Verder kijken de studenten hoe dit voormalig industrie- en havengebied getransformeerd kan worden, tot een leefbaar woongebied. Hierbij kunnen ze de karakteristieke elementen uit de afgelopen decennia gebruiken als ontwerptool. De ligging van M4H is essentieel voor de relatie met het water en de verbinding tussen de omliggende gebieden van Schiedam en Rotterdam.
CASE OVERZICHT
BLAAK ROTTERDAM
POMPENBURG ROTTERDAM
CAMPUS DELFT
A20 SCHIEDAM
DORDRECHT ZWIJNDRECHT
ALX ROTTERDAM
AZ ROTTERDAM
ROLLEN
PARTNERS
BART BONENKAMP
Stedenbouwkundig adviseur
FLORIS BUIJS
Milieuadviseur
ROMEE VAN ES
Stedenbouwkundig adviseur
Trotse studenten
Groepen grijpen terug op oude tradities in M4H via het gebruik van poëzie en de alcohol historie van Schiedam: ‘Wij gebruikten poëzie, literatuur en muziek om het karakter van het gebied te pakken. Het haven karakter teruggehaald. Daar ben ik het meest trots op.’ aldus Bart Bonenkamp (student Stedenbouwkundig adviseur 1718Q3-15).
De groep van Floris Buijs (student Milieuadviseur 1718Q3-10) wilden hun nieuwe duurzame plan verbinden aan de huidige jenever onderneming in het gebied. Een eigen biermerk voor M4H. Bier gebrouwen met eigen opgevangen regenwater.
Zeker werden bewoners niet vergeten: ‘Ons project was niet zomaar een plan, waar mensen in moeten leven. Ons project moest groeien. Mensen kunnen zich wellicht meer verbonden voelen met een plek waar ze zelf iets hebben gebouwd’, verteld Romée van Es (student Stedenbouwkundig adviseur 1718Q1-01).
"Hoe kan je vanuit het oogpunt van milieu een groot statement maken?"
In dit voorbeeld van ‘WAVE’ van groep 10 is circulariteit een groot onderdeel geweest van het plan. Hoe maak je de wijk zelfvoorzienend, ook in het oogpunt van voedselvoorziening? Het radicale idee van meerdere grote Vertical Farms in de wijk zijn het centrale punt geworden het nieuwe ontwerp van M4H.
Floris Buijs (student Milieuadviseur) vertelt: ‘Hoe kan je vanuit het oogpunt van milieu een groot statement maken? We begonnen met het op tafel brengen van hele gekke of radicale ideeën voor deze wijk, hieruit kwam het volledig zelfvoorzienende. Het was mooi om te zien dat groepsleden eerst twijfelden over dit idee, vervolgens het idee aannamen en daarna ook echt ‘eigen’ maakt’.
FLORIS BUIJS
Student Milieuadviseur
'17-'18 Q3 Groep 10
Er is veel creativiteit te zien in het gebied nu. Initiatieven uit de creatieve industrie op ‘kleine schaal’. Tijdens mijn bezoek aan het gebied voor ON5 is dit me te weinig opgevallen. Ik was meer bezig met de ‘grote schaal’: de havenindustrie en waar deze een plekje te geven. Het concept van het Makers-district werd aangemoedigd door de gemeente Rotterdam. Dit is nu zeker terug te zien in het gebied.’ zegt Floris Buijs (student Milieuadviseur 1718Q3-10), ‘Hier heb ik van geleerd. De aanpak van mijn afstuderen is eigenlijk andersom: ik veel bezig met deze verschillende schalen. Ik wil op kleine schaal een verbinding creëren tussen verschillende mensen. Mijn vraag daarbij is: hoe past dat binnen het grotere geheel?
FLORIS BUIJS
Student Milieuadviseur
BART BONENKAMP
Student Stedenbouwkundig Adviseur
'17-'18 Q3 Groep 15
...van abominabel naar fenomenaal, een kolossale stad...,
– uit het gedicht van Derek Otte
'We gebruikten de gedichten van Rotterdamse dichters: Jules Deelder, Derek Otte, J.C. Perk en Jan Prins. Dat waren gedichten over allebei: Rotterdam en Schiedam. In die gedichten kwam de ruwheid van het haven karakter naar voren. Deze sfeer wilden we behouden in het nieuwe M4H door alle kranen te laten staan en betonnen platen te laten liggen.’ zegt Bart Bonenkamp (student Stedenbouwkundig adviseur 1718Q3-15). ‘We hadden een hele leuke groep om mee samen te werken. Iedereen voelde zich verantwoordelijk voor zijn rol. Deze intrinsieke motivatie zorgde ervoor dat het heel goed is gegaan’.
"We maakten ruimte voor innovatieve woonideeën: huizen die mee stijgen met het water van de Maas."
'In Squeeze & Release hebben we zoveel mogelijk huizen laten genieten van de kwaliteit van de waterkant. Aan de randen van de pieren is er een vrij dichte bebouwing (‘squeeze’), waar we de bewoners juist meer ruimte en vrijheid geven in het midden: waar ruimte is voor tuinen en parken (‘release’). Ook was er in het gebied ruimte voor innovatieve woonideeën. In de toekomst zal het water in de Maas gaan stijgen. Hoe kunnen we hierop inspelen? Een testruimte werd gecreëerd voor testwoningen; voor bijvoorbeeld woningen die meestijgen met het waterpeil in de Maas, of woningen die op een speciale manier water kunnen opslaan.’
JOSEFIEN DE WIND
Student Vastgoedontwikkelaar
'17-'18 Q3 Groep 3
"De bieb die hoort bij gebiedsontwikkeling mist nog."
De uitdaging in M4H zit hem in de combinatie van de omvang van de locatie en de tijd waarin de uitwerking moet plaatsvinden: ‘zo’n 50 jaar’ zegt groepsdocent Joris Hekkenberg. ‘Deze schaal zijn de studenten niet gewend van andere projecten. Als het gaat om een woning hebben de eind-bachelorstudenten een soort bibliotheek in hun hoofd van maten en afmetingen van woonkamers, wc’s of keukens. De bieb die hoort bij gebiedsontwikkeling mist nog. Hier moet je denken aan; hoeveel woningen passen er in een hectare grond? Hoe groot is een plein?’ Studenten blijken juist door deze ‘missende’ bibliotheek zich niet laten inhouden door alle bestaande regeltjes. Joris geeft dan ook aan dat studenten ‘soms echt tot iets compleet nieuws komen’. Ongehinderd kunnen ze omgaan met de kennis vanzaken.
JORIS HEKKENBERG
Groeps Docent
"Het verleden heb je, de toekomst
moet je maken."
Ons project moest groeien. Het idee bestond uit een grid met blokken van 100x100 meter, waarin iedereen conform bepaalde regels iets kon bouwen. In ieder blok waren standaard ingangen, hoogte restricties, een mate van afwisseling van commercie, woningbouw en andere functies. Zo werd er binnen het grid gedifferentieerd, en werd niet het hele plan hetzelfde. De ontwikkeling moest gebeuren in verschillende fasen, waarin blok na blok ontwikkeld werd. Zo zorgden we ervoor dat er niet één huisje in een groot veld gebouwd werd, maar dat het per blok werd ontwikkeld. Ik denk dat het een goed idee is, omdat de mensen zich wellicht meer verbonden voelen met een plek waar ze iets zelf hebben gebouwd. In de omgeving kan er een typerende
variërende architectuur ontstaan en door de verbondenheid tussen locatie en bewoners kunnen bewoners een betere leefomgeving voor zichzelf creëren.
ROMÉE VAN ES
Stedenbouwkundig Adviseur
'17-'18 Q1 Groep 1
ZIEN DOEN, GROEN DOEN
Groep 12, Q3
In dit plan staat een duurzame gebiedsontwikkeling, waarbij innovatie een belangrijke rol speelt, centraal. Mede hierdoor wordt een braindrain, die de regio op dit moment ondervindt, tegengegaan.
Door op iedere pier een proeftuin aan te leggen voor, wordt iedere pier op een eigen manier aantrekkelijk en wordt het gehele gebied een centrum voor innovatie, welke zich in het hart van het gebied manifesteert. Door middel van een monumenten- en beeldroute wordt op een aantrekkelijke manier samenhang in het gebied gebracht.
Written by James Norris on February 27, 2016.
A California Road Trip
A week of Steinbeck, Yosemite, and the open road. By the time I was 14 I had traveled to Italy, France, and England. But I had never seen much of America until last summer.
